Hiperwitaminoza – objawy i leczenie nadmiaru witamin w organizmie

Nadmiar witamin w organizmie może prowadzić do wystąpienia objawów chorobowych, nazywanych hiperwitaminozą. Dotyczy zazwyczaj witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, takich jak A, D, E i K, których za duża ilość znacząco wpływa na zdrowie.

Czym jest hiperwitaminoza 

Często spotykanym określeniem jest niedobór witamin w organizmie, szczególnie tych, których organizm nie jest sam w stanie wyprodukować i trzeba dostarczyć je z pożywieniem lub za pomocą suplementacji. Niedobory związków chemicznych, nazywane są awitaminozą, jednak nie zawsze więcej znaczy lepiej. Przeciwieństwem awitaminozy jest hiperwitaminoza. Nadmiar witamin w organizmie, dotyczy szczególnie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, ponieważ witaminy, które rozpuszczają się w wodzie, zostają wydalane wraz z potem i moczem. Nadmiar dotyczy, najczęściej witamin A, D, E i K poprzez długotrwałe przyjmowanie znacznie większych dawek, niż zalecana. 

Hiperwitaminoza witaminy A 

Witamina A, nazywana także retinolem to witamina, która rozpuszcza się przede wszystkim w tłuszczach. Jej hiperwitaminoza, objawia się najczęściej poprzez:

  • nadmierne wypadanie włosów,
  • suchość skóry, 
  • pękanie warg, 
  • bóle głowy,
  • drażliwość,
  • nudności i wymioty, 
  • zaburzenia krzepnięcia krwi,
  • bóle kości i stawów,
  • światłowstręt,
  • powiększenie wątroby i śledziony.  

Hiperwitaminoza witaminy A spowodowana jest najczęściej nadmierną suplementacją. Kobiety w ciąży powinny również przy wystąpieniu niedoborów skonsultować zalecaną dawkę do spożycia z lekarzem. 

Hiperwitaminoza witaminy D

Związki, które określa się witaminą D, zaliczają się do witaminy D2 oraz D3. Na jej produkcję wpływa znacząco promieniowanie słoneczne, które syntezowane jest w skórze. Jest to niezbędny składnik, potrzebny do zachowania zdrowych kości i zębów. Hiperwitaminoza witaminy D powstaje zazwyczaj z powodu nadmiernej suplementacji substancji, które objawiają się:

  • osłabieniem,
  • bólami głowy, brzucha, 
  • utratą apetytu,
  • biegunką, wymioty 
  • zwapnienie miękkich tkanek i narządów. 

Badania wykazują, że wiele osób w Polsce cierpi na niedobór witaminy D. Suplementacja niedoborów powinna być poprzedzona odpowiednimi badaniami, na których podstawie lekarz zaleci odpowiednią dzienną dawkę. 

Hiperwitaminoza witamin z grupy B

Do przedawkowania witamin z grupy B dochodzi bardzo rzadko. Hiperwitaminoza witaminy B12 nie przynosi ponadto żadnych objawów niepożądanych, jednak mogą wystąpić reakcję uczuleniowe. Nadmierna podaż witaminy B1, skutkować może zawrotami głowy i drżeniem mięśni, B2 natomiast wymiotami i nudnościami. 

Hiperwitaminoza witaminy C 

Witamina C, chociaż jest substancją rozpuszczalną w wodzie i jej nadmiar zostaje wydalony wraz z moczem, może przy nadmiernym spożywaniu również wykazywać objawy niepożądane. Najczęściej spotyka się objawy, takie jak częste oddawanie moczu oraz powstawanie kamieni na nerkach. Wpływać może także na osłabienie lub toksyczność przyjmowania niektórych leków. 

Leczenie hiperwitaminozy 

Wprowadzone leczenie hiperwitaminozy opiera się w szczególności na odstawieniu przyjmowanych w nadmierzę substancji oraz zniwelowaniu objawów towarzyszących przedawkowaniu.