Afty są częstą przyczyną dyskomfortu i bólu. Charakteryzują się wystąpieniem zmian w jamie ustnej, o charakterze od niewielkich po osiągające kilka centymetrów owrzodzeń lub nadżerek. Nie są zaraźliwe i nie mają podłoża infekcyjnego, za to są zdecydowanie uciążliwym problemem. Skąd się biorą afty? Jak je leczyć?
Skąd się biorą afty?
Afty zlokalizowane są na śluzówce jamy ustnej w tym warg lub policzków. Niewielkie zmiany objawiają się w pierwszym etapie rozwoju odczuciami mrowienia, kłucia i szczypania. W dalszej kolejności odczuwalny jest wyraźny ból i dyskomfort podczas spożywania posiłków, a nawet mówieniu. Mieszczące się w jamie ustnej nadżerki lub owrzodzenia pokrywa biały nalot, wokół nich występuję również zaczerwienienie, które świadczy o stanie zapalnym. W przypadku tzw. dużych aft, które odpowiadają za 10% przypadków, mogą pojawiać się objawy związane z powiększeniem węzłów chłonnych oraz gorączka.
Zmiany pojawiają się zazwyczaj z powodu nieprawidłowej higieny jamy ustnej oraz w przypadku uszkodzeń mechanicznych błony śluzowej, spowodowanych źle dobranymi protezami i raniącym dziąsła aparatem ortodontycznym. Czynnikami sprzyjającymi powstawaniu aft są również:
- predyspozycję genetyczne,
- próchnica,
- kamień nazębny,
- nieleczone choroby dziąseł,
- obniżenie odporności, wynikające z przebytej infekcji, zażywania antybiotyków czy silnego stresu,
- nieodpowiednie szczotkowanie zębów,
- reakcja alergiczna.
W przypadku często nawracających aft, za problem mogą być także odpowiedzialne:
- choroba migdałków,
- zapalenie zatok,
- choroba refluksowa,
- utajona infekcja grzybicza,
- syndrom Behceta,
- wirus brodawczaka ludzkiego lub opryszczki.
Powstawanie aft może również powodować nieodpowiednia dieta, szczególnie uboga w żelazo, witaminy z grupy B12 i kwas foliowy.
Leczenie aft
Profilaktyka związana ze zdrowym trybem życia i odpowiednie dbanie o higienę jamy ustnej to kluczowe czynniki, podczas pojawiającego się uciążliwego problemu aft. Osoby zmagające się z nadżerkami i owrzodzeniami powinny często sprawdzać stan uzębienia i zwalczać pojawiające się problemy, którymi jest próchnica, kamień nazębny lub choroby dziąseł. Dieta powinna być zróżnicowana i dostarczać odpowiedniej porcji witamin i minerałów.
Leczenie opiera się przede wszystkim na wykluczeniu czynników sprzyjających powstawaniu aft oraz uzupełnieniu niedoborów. Złagodzić objawy mogą ogólnodostępne w aptekach żele, płyny do płukania jamy ustnej lub pasty. Nawracający problem, który nie został zdiagnozowany, powinien być przede wszystkim skonsultowany z lekarzem rodzinnym lub dentystą.